Άρθρα

Αυτόκλητες τηλεφωνικές κλήσεις με σκοπό την εμπορική προώθηση

Της Χρυσοβαλάντως Κουτσούλη, ασκουμένης Δικηγόρου στο Δικηγορικό Σύλλογο Θεσπρωτίας

Με καθυστέρηση τριών ετών και έπειτα από προσφυγή επί παραβάσει της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά της χώρας μας, που οδήγησε στην έκδοση σχετικής καταδικαστικής απόφασης από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Έλληνας νομοθέτης ενσωμάτωσε την Οδηγία 2002/58/ΕΚ με το νόμο 3471/2006 σχετικά με την «προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών», τροποποιώντας τον παλιότερο νόμο 2472/1997.

Αρχικά, ο νομοθέτης επέβαλλε σε αυτόν που εκτελεί τις αυτόκλητες εμπορικές επικοινωνίες την υποχρέωση να λαμβάνει τη ρητή συναίνεση του καλούμενου συνδρομητή εκ των προτέρων, ανεξάρτητα από το μέσο ηλεκτρονικής επικοινωνίας που χρησιμοποιείται (αρ. 11 παρ. 1 νόμου 3471/2006). Η δήλωση συγκατάθεσης του συνδρομητή πρέπει να παρέχεται εγγράφως ή με ηλεκτρονικά μέσα στον υπεύθυνο επεξεργασίας, ώστε να μη τεθεί υπό αμφισβήτηση η δήλωση ούτε το γεγονός ότι ο συνδρομητής ή ο χρήστης έχει πρόσβαση στην ηλεκτρονική διεύθυνση ή στον τηλεφωνικό αριθμό που δηλώνεται για την πραγματοποίηση ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

Στην συνέχεια, με την ίδια διάταξη νόμου, προβλέπεται ότι «δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση μη ζητηθεισών επικοινωνιών με ανθρώπινη παρέμβαση (κλήσεων) για τους σκοπούς εμπορικής προώθησης, εφόσον ο συνδρομητής έχει δηλώσει προς το φορέα παροχής της διαθέσιμης στο κοινό υπηρεσίας, ότι δεν επιθυμεί γενικώς να δέχεται τέτοιες κλήσεις. Ο φορέας υποχρεούται να καταχωρίζει δωρεάν τις δηλώσεις αυτές σε ειδικό κατάλογο συνδρομητών, ο οποίος είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου». Επομένως, ο συνδρομητής κάθε τηλεφωνικής δήλωσης μπορεί να δηλώσει ατελώς στο δικό του πάροχο τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, ο οποίος με τη σειρά του υποχρεούται να τηρεί μητρώο με αυτές τις δηλώσεις ότι δεν επιθυμεί να λαμβάνει τηλεφωνήματα για την απευθείας εμπορική προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών. Το μητρώο αυτό συνηθίζεται να αποκαλείται και ως λίστα του Ροβινσώνα (Robinson list), σε ευθεία αναφορά με τον Ροβινσώνα Κρούσο, ήρωα του ομώνυμου μυθιστορήματος του Daniel Defoe, ο οποίος ναυάγησε και έζησε απομονωμένος για 28 χρόνια σε ένα τροπικό νησί.

Ωστόσο, καθώς δεν προβλέπεται η τήρηση ενός ενιαίου μητρώου από τους παρόχους ή κάποιον άλλον φορέα, όσοι ενδιαφέρονται να πραγματοποιήσουν απευθείας εμπορική προώθηση μέσω τηλεφωνικών κλήσεων οφείλουν να συμβουλεύονται πιο πριν όλα τα υπάρχοντα μητρώα, σε όλους τους παρόχους. Μάλιστα, θα πρέπει παράλληλα οι τελευταίοι να παρέχουν τη δυνατότητα στους καλούμενους να δηλώνουν την αντίρρησή τους και απευθείας στους ίδιους, ώστε να πετυχαίνουν την εξαίρεσή τους από κάθε μελλοντική διαφημιστική κλήση ακόμα και αν δεν περιέχονται στο αντίστοιχο μητρώο.

Έτσι, φυσικά και νομικά πρόσωπα που προσβάλλονται μπορούν να προσφύγουν στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, δοθέντος ότι η συλλογή, καταχώρηση και χρήση των τηλεφωνικών τους αριθμών, με σκοπό την πραγματοποίηση μη αιτηθεισών επικοινωνιών για την απευθείας εμπορική προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών, συνιστά επεξεργασία προσωπικών τους δεδομένων, που απαγορεύεται από την κείμενη νομοθεσία. Προς τούτο, επιβάλλονται τόσο διοικητικές κυρώσεις (αρ. 21 ν. 2472/1997) όσο και ποινικές. Επιπλέον, καθιερώνεται η αστική ευθύνη του υπαιτίου σε αποκατάσταση τόσο της περιουσιακής όσο και της μη περιουσιακής ζημίας που πιθανώς να έχει προκληθεί.  Την ίδια αξίωση διατηρεί ο αποδέκτης μη αιτηθεισών επικοινωνιών εφόσον αυτός από αμέλεια δε λάβει τα μέτρα προς αποτροπή της ανεπιθύμητης επικοινωνίας ή της τήρησης του ειδικού καταλόγου με τους συνδρομητές που δεν επιθυμούν να δέχονται τέτοιες κλήσεις.

Χαρακτηριστικό δε της σημασίας που προσέδωσε ο νομοθέτης στη διασφάλιση μιας ελάχιστης προστασίας των πολιτών από επέμβαση στα προσωπικά τους δεδομένα στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες είναι η δυνατότητα αποζημίωσης λόγω ηθικής βλάβης, πέραν του ότι επιδικάζεται ανεξάρτητα από τυχόν αιτούμενη αποζημίωση για περιουσιακή βλάβη και ορίζεται, κατ’ ελάχιστο, στο ποσό των 10.000 € (!!!), εκτός αν ζητηθεί από τον ενάγοντα μικρότερο ποσό. 

Ενώ η αμερικανική λίστα του Ροβινσώνα, συνάντησε ενθουσιώδη ανταπόκριση, δε συνέβη το ίδιο και στην Ελλάδα. Στα δυο και πλέον χρόνια λειτουργίας του αντίστοιχου μητρώου από τον ΟΤΕ, το μεγαλύτερο ίσως πάροχο τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στην Ελλάδα, μόλις 486.667 τηλεφωνικοί αριθμοί συνδρομητών του έχουν εγγραφεί σε αυτό. Έτσι, η μεγάλη πλειοψηφία καταναλωτικού κοινού, που αμελεί ή αγνοεί τη δυνατότητα εγγραφής στο παραπάνω μητρώο, συνεχίζει ν αποτελεί αποδέκτη ανεξέλεγκτων τηλεφωνικών κλήσεων, με σκοπό την εμπορική προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών. Παράλληλα, μολονότι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα γίνεται συχνά αποδέκτης σχετικών καταγγελιών, η έλλειψη χρηματοδοτικών και ανθρώπινων πόρων, καθώς και σχετικής νομολογίας, παρακωλύει σημαντικά τη λειτουργία της αρχής αυτής και αποθαρρύνει την προσφυγή των θυμάτων σε μηχανισμούς έννομης προστασίας των δικαιωμάτων τους.

Πηγές :

  • Νόμος 3471/2006
  • Αυτόκλητες τηλεφωνικές κλήσεις με σκοπό την άμεση εμπορική προώθηση σύμφωνα με το ενωσιακό και ελληνικό δίκαιο, Ευάγγελος Νικολάου, Αρμενόπουλος, Δεκέμβριος 2015, σελ. 2231-2240

Πρώτη Δημοσίευση : https://www.offlinepost.gr

Log in